پارافین وکس چیست؟

پارافین واکس ماده‌ای جامد، بی‌رنگ و بی‌بو است که از مشتقات نفت خام یا زغال‌سنگ به‌دست می‌آید. این ماده از زنجیره‌های بلندی از هیدروکربن‌های اشباع‌شده تشکیل شده و در دمای معمول اتاق، حالت جامد دارد. اما با افزایش دما، معمولاً در حدود ۵۸ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد، شروع به ذوب شدن می‌کند.

از نظر ظاهری، پارافین واکس بسیار شفاف‌تر و خالص‌تر از پارافین معمولی است. در حالی که پارافین خام یا نیمه‌تصفیه معمولاً رنگی متمایل به زرد دارد و حاوی مقادیر بیشتری روغن است، پارافین واکس تصفیه‌شده کامل، سفید، بدون بو و با درصد روغن بسیار کم عرضه می‌شود.

انواع وکس پارافین

پارافین واکس در انواع مختلفی تولید می‌شود که هر کدام متناسب با نوع مصرف و ویژگی‌های مورد نیاز در صنایع مختلف انتخاب می‌شوند:

پارافین نیمه‌تصفیه‌شده: این نوع پارافین معمولاً دارای ۳ تا ۵ درصد روغن است. به دلیل داشتن رنگ متمایل به زرد، بیشتر در کاربردهای صنعتی مانند شمع‌سازی یا تولید مواد شیمیایی کاربرد دارد.

پارافین تصفیه‌شده کامل (Full Refined): این نوع با خلوص بالا و میزان روغن بسیار کم (زیر ۱٪)، برای کاربردهایی که به پاکی، بی‌بو بودن و ظاهر شفاف نیاز دارند، انتخاب می‌شود. اغلب در صنایع آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شود.

پارافین مایع: برخلاف انواع جامد، این نوع پارافین در دمای اتاق به صورت مایع شفاف و بی‌بو است. در تولید کرم‌ها، لوسیون‌ها و حتی برخی داروهای موضعی و ملین‌ها استفاده می‌شود.

دیگر انواع: پارافین‌ها را می‌توان به دو گروه کلی «سبک» (ماکروکریستالی) و «سنگین» (میکروکریستالی) تقسیم کرد. پارافین سبک چگالی کمتری دارد و در شمع‌سازی و صنایع غذایی کاربرد دارد، در حالی‌که نوع سنگین آن به دلیل چگالی و نقطه ذوب بالاتر در صنعت لاستیک‌سازی و تولید پوشش‌های مقاوم به کار می‌رود.

خصوصیات پارافین واکس

نقطه ذوب: یکی از ویژگی‌های مهم این ماده، نقطه ذوب آن است که معمولاً بین ۵۸ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد قرار دارد. البته بسته به نوع پارافین، این مقدار ممکن است کمی متفاوت باشد.

رنگ و شفافیت: پارافین واکس تصفیه‌شده، سفید و نیمه‌شفاف است. نوع نیمه‌تصفیه‌شده به‌دلیل داشتن ناخالصی، رنگ زرد کمرنگ دارد.

میزان روغن: در پارافین‌های تصفیه‌شده، میزان روغن معمولاً کمتر از ۱ تا ۳ درصد است. هرچه میزان روغن بیشتر باشد، واکس حالت چسبناک‌تری خواهد داشت و شفافیت آن کاهش می‌یابد.

سایر ویژگی‌ها: پارافین واکس در برابر آب و بسیاری از مواد شیمیایی مقاومت بالایی دارد. به‌دلیل خاصیت عایق الکتریکی و ظرفیت گرمایی بالا، در بعضی کاربردهای تخصصی‌تر مانند ذخیره انرژی حرارتی نیز استفاده می‌شود.

کاربردهای پارافین واکس

پارافین واکس به‌دلیل خواص فیزیکی و شیمیایی خاص خود، در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد:

صنعت شمع‌سازی: یکی از مهم‌ترین کاربردهای آن، تولید انواع شمع است. پارافین به‌خوبی ذوب می‌شود، قابل رنگ‌آمیزی است و شعله‌ای بدون دود ایجاد می‌کند.

صنایع بسته‌بندی: برای پوشش‌دهی کاغذها و مقواهایی که باید در برابر رطوبت مقاوم باشند، از پارافین استفاده می‌شود.

صنایع لاستیک و پلاستیک: به‌عنوان افزودنی در ترکیب لاستیک‌ها به کار می‌رود و باعث افزایش مقاومت آن‌ها در برابر نفوذ رطوبت و اکسید شدن می‌شود.

آرایشی و بهداشتی: در فرمولاسیون بسیاری از کرم‌ها، پمادها و لوسیون‌ها استفاده می‌شود. همچنین در درمان‌های پزشکی مانند پارافین‌تراپی نیز کاربرد دارد.

روغن‌ها و روانکارهای صنعتی: پارافین واکس در برخی روانکارها به‌عنوان تثبیت‌کننده یا افزودنی عمل می‌کند و به کاهش اصطکاک و افزایش طول عمر قطعات کمک می‌کند.

تاریخچه پارافین واکس

پارافین واکس برای اولین‌بار در اوایل قرن نوزدهم توسط کارل فون رایشنباخ، شیمی‌دان آلمانی، از نفت خام استخراج شد. در آن زمان، شمع‌های ساخته‌شده از موم‌های حیوانی پر دود و گران بودند، در حالی‌که پارافین واکس با سوخت تمیزتر و بوی کمتر، به‌سرعت جای آن‌ها را گرفت. با گذشت زمان، تکنولوژی تصفیه پارافین پیشرفت کرد و این ماده به یکی از پرکاربردترین مواد پایه در صنایع تبدیل شد.

جمع‌بندی

امروزه پارافین واکس در بازارهای جهانی و داخلی جایگاه ویژه‌ای دارد. کشورهای صنعتی همچون آمریکا، چین و آلمان از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این ماده هستند. در ایران نیز به لطف دسترسی به منابع نفتی و زیرساخت‌های پتروشیمی، تولید پارافین واکس در مقیاس بالا صورت می‌گیرد.

در کنار تولیدکنندگان بزرگ داخلی، مجموعه‌هایی مانند «پلی بازار» با ارائه انواع محصولات پارافینی، نقشی مؤثر در تأمین نیاز صنایع ایفا می‌کنند.

تهیه مشتقات هیدروکربنی و محصولات پلیمری از پلی بازار

پارافین واکس به‌عنوان ماده‌ای پرکاربرد در صنایع مختلف، از شمع‌سازی گرفته تا تولید روانکارها و محصولات آرایشی، جایگاه ویژه‌ای در بازار مواد شیمیایی دارد. شناخت دقیق انواع، ویژگی‌ها و کاربردهای آن می‌تواند به انتخاب درست این ماده در فرآیندهای صنعتی کمک کند.

پلی بازار یکی از عرضه‌کنندگان معتبر محصولات پلیمری و مشتقات هیدروکربنی در ایران است که کیفیت بالای محصولات، تنوع قابل توجه، مشاوره تخصصی و خدمات پس از فروش آن، از جمله ویژگی‌هایی هستند که این مجموعه را به گزینه‌ای مطمئن برای مشتریان ایرانی تبدیل کرده است. برای اطلاع از جزئیات و لیست محصولات پلی بازار، کافیست به سایت این مجموعه مراجعه نموده و محصولات مورد نظر خود را تهیه فرمایید. شما با مراجعه مستمر به بخش مقالات این سایت می‌توانید از جدیدترین متدهای صنعت در این حوزه (مثل انواع روش‌های روانکاری) مطلع شده و دانش خود را همیشه به روز نگه دارید!